İnsan ticaretine neşter vurulacak

AMAÇ SADECE ‘AF’ DEĞİL SÜRDÜRÜLEBİLİR BİR SİSTEM”

Konuşmasına dört gözle beklenen “af” konusu ile başlayan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faiz Sucuoğlu, çıkacak olan affın birçok alanda düzenleme yapılması olanağını da beraberinde getireceğini belirtti.

“Af” çıkarmadan öte, sürdürülebilir sağlıklı bir sistemin hayat bulmasın arzu ettiklerinin altını çizen Bakan Sucuoğlu, çıkarılacak af sonrası tablonun daha da netleşeceğini, sonrasında hazırlanan tüzüklerle bir daha affa ihtiyaç duyulmaması için gerekli tedbirlerin alınacağını kaydetti.

İşveren için de affın yolda olduğunu dile getiren Sucuoğlu, gittikçe kronikleşen çalışma yaşamında çıkarılan aflardan sonra sürdürülebilir bir yapının hedeflendiğini kaydetti.

9 bin kişi kaçak yaşıyor
Ülkede kayıt dışılığın ciddi boyuta geldiğine vurgu yapan Faiz Sucuoğlu, beklenmeden bir an evvel harekete geçmenin ise ivedi olduğunu belirtti. Ülkenin kangrenleşen sorunu olan “kayıt dışılığın” yüzde 20’leri aştığına da dikkat çeken Bakan Sucuoğlu, kayıt dışı iş yaşamı ve bundan rant sağlayan oluşumlarla mücadelelerinin kararlılıkla süreceğinin altını çizdi. Bakan Sucuoğlu, “Sadece af çıkmayacak, bazı tüzüklerle de bu desteklenecek ve sürdürülebilir bir yapı oluşturulacak” dedi.

YIL YIL,  RAKAM RAKAM, KAYIT DIŞI YAŞAM

Sucuoğlu, kayıt dışılığın geldiği durumu rakamlar da vererek şöyle açıkladı:

“2011’den 2018’e geçen süre içerisinde kayıt dışılıkta rakamın yüzde 20,40’lara çıktığını gördük. 2011’de yüzde 16, 2013’te yüzde 11, 2016’da yüzde 14, 2015’te yüzde 10,97’lere kadar düşerken 2015 ile 2018’i kapsayan üç yıllık sürede kayıt dışılık neredeyse iki katı arttı. Yüzde 10,97’lerden %20,40’a çıktı. Demek ki bir şeyler doğru gitmiyor. Bir insanlık ayıbı ile karşı karşıyayız bu noktada.”

TÜRKİYE’DEN ÇEKİLME 3’ÜNCÜ DÜNYADAN YÜKSELİŞ

Bakan Sucuoğlu, 2010 yılında sigortalarda kayıtlı 39 bin 627 KKTC vatandaşı rakamının 2018’de 59 bin 650 olduğunu söyledi. Sucuoğlu, 2010 yılında 27 bin 792 TC uyruklu çalışan sayısının 8 yıl sonra 2018’de ise 33 bin 255 olduğunu yaklaşık 5 binlik bir artışın söz konusu olduğunu anlattı.

Ülkede şu anda 9 bine yakın kayıt dışı bir nüfusun olduğuna da dikkat çeken Sucuoğlu, bu nüfusu ağırlıklı olarak Bangladeş, Pakistan, Türkmenistan, Vietnam, Hindistan ülke vatandaşlarının oluşturduğunu ifade etti. Ülkedeki işgücünde TC uyrukluların sayısının yatay bir tablo oluşturduğunu söyleyen Sucuoğlu, bunun 3. dünya ülkesi uyruklularda ise dikey seyrettiğini dile getirdi.

“İnsan ticareti yapan yerel iş birlikçilerin kim olduklarını biliyoruz”

Ucuz iş gücünü insan ticareti noktasına çeken ve bu işten önemli ölçüde haksız kazanç sağlayan kesimlerin varlığına da işaret eden Bakan Faiz Sucuoğlu, insanları kayıt dışılığa çekerek, sömüren ve trajik gayriinsani şartlarda yaşamalarına neden olan çevrelerin bilindiğini, tespitlerin yapıldığını ve buna yönelik de gerekli önlemlerin alınacağını söyledi.

Kayıt dışılıkla mücadele kapsamında başlatılan polis denetimlerinin altını çizen Sucuoğlu, birçok ihbarın da kayıt dışıların sürekli yer değiştirmesi nedeni ile değerlendirilip bir türlü sonuca bağlanamadığını dile getirdi.

Ülkeye girişlerinin nereden olduğu belli olmayan kayıt dışıların genelde Güney Kıbrıs’tan ülkeye girişlerinin söz konusu olduğunu söyleyen Sucuoğlu, onun dışında ülkeye turist olarak gelen, ya da ön izin ile yasal şekilde gelen ancak sonradan kayıt dışına düşenlerin ağırlıklı olarak oluşturdukları kayıt dışılığın önüne geçilmesinin zorunlu olduğunu kaydetti.  

“İNSAN TİCARETİ DERİNYA’DA YAPILIYOR”

Kayıt dışılıkta bir diğer önemli sorunun yatay ve dikey geçişler olduğunu vurgulayan Faiz Sucuoğlu, yatay geçişlerde sorun çıkmazken, meslek statüsü değiştirilirken dikey geçişlerde çalışanların mağduriyet yaşadığını söyledi. Belli bir alan üzerinden alınan çalışma izinlerinin daha sonra çalışanın turizm ya da mevsimlik işlere geçmesi ile oldukça çetrefilleştiğine değinen Sucuoğlu, “Dikey geçiş ile başka bir alan olan mevsimlik bir işe giren işçi, sezon kapandığında işveren tarafından işten çıkarılıyor” ifadelerini kullandı. Sucuoğlu, bu durumun kayıt dışılığa ciddi ölçüde kapı araladığını söyledi.

Özellikle Derinya bölgesinde ciddi anlamda bir insan ticareti yaşandığına dikkat çeken Bakan Sucuoğlu, para karşılığı geçişlerin hayat bulduğunu ve belli grupların da bundan nemalandığını kaydetti. Yapılan çalışmalar ile insan ticaretine neşter vurulacağını vurgulayan Sucuoğlu, insan ticaretine kapı aralayan ucuz işgücü ve kayıt dışılıkta birkaç tüzüğü de içeren yasal düzenlemelerin hayat bulacağını dile getirdi.

“Durumumuz içinden çıkılmaz bir halde”
“Kayıt dışılıkta da insan ticaretinde de mağdur olanın hep çalışan olduğu, yaptırımların genelde işverenleri teğet geçtiği” sorusuna karşılık Sucuoğlu, bunun için de gerekli çalışmaların başlatıldığını ancak ülke şartlarının da sektörlerin içerisinde bulunduğu ortamın da bu alandaki düzenlemelerin önünde engel teşkil ettiğini söyledi.

“Biz belli başlı bazı sektörlerin ya da işletmelerin üzerine şu anda gitmeye kalksak sektörler çöker” diyen Sucuoğlu,  ülkenin ekonomik ve sosyal yapısının şu anda bu durum için elverişli olmadığı öz eleştirisinde de bulundu. Sucuoğlu, işçinin haklarını koruyan ve kayıt dışılığa zemin hazırlamayan tüzük ve çalışmaların başarıya ulaşacağını beklediklerini de kaydetti.

İşverenlerin yatırımları çalışanların gerçek maaşı üzerinden değil, asgari ücret üzerinden yapmasının devlet ile özel emekliliğinde ciddi adaletsizliği getirdiği eleştirilerine de yanıt veren Bakan Sucuoğlu, ileriki dönemlerde bunun önüne geçilebilmesi adına işverenlere çalışanların maaşlarının banka aracılığı ile yatırması zorunluluğu geleceğini dile getirdi. İş Yasası’nda ciddi düzenlemelerin yapıldığı bilgisini de veren Sucuoğlu, Bakanlar Kurulu, Savcılık ve Meclis ayakları çalışmalarından sonra hayata sokulacağını söyledi.

“GÖREVE GELDİĞİMDEN BERİ KÂBUS GÖRÜYORUM”

Sucuoğlu, “Göreve geldiğimden beri kâbuslar görüyorum” diyerek, KKTC’nin dünya kamuoyunda da eleştirel birtakım sektörler nedeniyle imajının sarsıldığını dile getirdi. Sucuoğlu, belli başlı sektörlerin kilit noktada olması sebebi ile ağır hareket edilmesinin zorunlu olduğuna işaret etti.

“Çalışanların maaşlarını alamadığı, yatırımlarının yapılmadığı işverenler ile hükümet yetkililerinin yakın ilişkileri ve bu ilişkilerden güç alarak, çalışana hakkını vermeyen işverenlerin olduğu” eleştirileri hakkındaki düşünceleri de sorulan Sucuoğlu, “Her şey zamanında halledilseydi, şimdi bu halde olmazdık. Şu anda içinden çıkılmaz bir hal almış durumdadır” yorumunda bulundu.

Sigortaların kasası doldu
Son günlerde tartışılan Sosyal Sigortalar ile ilgili soruları da yanıtlayan Bakan Sucuoğlu,  Sosyal Sigortalar’ın iki yıldan sonra ilk kez artıya geçerek, hem ödemelerini sorunsuz yaptığını hem de etrafa olan borçlarında herhangi bir sıkıntı yaşanmadığını söyledi.

Sosyal Sigortalar’ın kasasının artıda olduğunu yineleyen Sucuoğlu, hatta başka devlet kurumlarına da Sigortalar’dan destek dahi sağlandığını kaydetti.

Sosyal Sigortalar’ın son veriler olan 2016 yılında toplam borcunun 20 milyon dolaylarında olduğunu da söyleyen Sucuoğlu, şu an artı bir bütçenin söz konusu olduğunu vurguladı.

“ÇELER KENDİ KENDİNİ İHBAR ETTİ”

Geçtiğimiz günlerde Çalışma ve Sosyal Güvenlik eski Bakanı Zeki Çeler’in “Devlet malı deniz… Sosyal Sigortalar’ın borçlarını yapılandırmayan ve %26’lık faizleri dayatan bankalarla çalışmaya devam edildiği ve faiz indirimi yoluna gidilmeyerek devletin zararı uğratıldığı” şeklindeki açıklamasına da değinen Bakan Sucuoğlu şöyle konuştu:

“Sayın Zeki Çeler aslında kendi kendini ihbar etmiş oldu. Durum oldukça da trajikomiktir ve son yıllarda bir bakanın düştüğü en zor durumu gösterir niteliktedir. Sayıştaylığa bildirilmesi durumunda eski bakan Çeler’in döneminde gerçekleşmiş olan bu olay da açıklığa kavuşmuş olacaktır. Zeki Bey’i Sayıştaylığa mı verelim? Biz hükümete geldiğimizde durum aynen bahsedildiği gibiydi. Bu bahsedilenler bizim değil, Zeki Bey’in bakanlığı döneminde hayat bulmuştur ve ayrıca bankalar tehdit edilmiştir. Göreve geldiğimizde bankalardan faiz indirimini biz istedik, ancak o zamanki şartlarda mümkün olmadığı yanıtını aldık, şimdi faizlerde yaşanan indirimlerden sonra tekrar bir girişim yaptık gerekli çalışmalar devam etmektedir. Ayrıca Sosyal Sigortalar Dairesi İdare Meclisi Başkanlığı’na da Şubat 2019’dan beri atama yapılmadığını ve bu bölümün boş bırakıldığını gördük.”

“Bazı alanlarda yerli çalışan bulamıyoruz”
Yerli İstihdamı Destekleme Fonu hakkında da açıklamalarda bulunan Bakan Sucuoğlu, engelli bireylere, yerli kadın çalışanlara, genelde ise yerli iş gücü çalıştıranlara belli süreleri içeren zaman dilimi içerisinde yatırım ve maaş desteğinin devlet tarafından karşılanacağı bir sistemin hayat bulduğunu söyledi.

Sucuoğlu, ülkedeki yerli işgücünü desteklemek adına ciddi kararların alındığını ve pratik hayata da yansıtıldığını ifade ederek, bazı iş alanlarında ise yerli çalışan bulmanın da imkânsız olduğunu dile getirdi.

Özellikle hizmet ve otel sektörlerinde yerel iş gücünün çalışmak istemediğini de sözlerine ekleyen Sucuoğlu, bu alanlardaki işverenlerin de bu durumdan oldukça şikâyetçi olduğunu dile getirdi.

“Kalkanlı Bakımevi’nde durum vahim”
Ülkenin kanayan yarası haline gelen yaşlı bakım evlerinin ciddi bir sorun olduğunun altını çizen Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faiz Sucuoğlu, ülkedeki birçok özel yaşlı bakımevinin durumunun içler acısı olduğunu dile getirdi.

Devletin bir an evvel kendine ait yaşlı bakım evinin hayata sokması gerekliliğinin bilincinde olmalarına rağmen, şu an için ekonomik kaynağın bu alanda mevcut olmadığına da değinen Sucuoğlu, Kalkanlı’da da durumun çok vahim olduğunu kaydetti.

Birçok hastanın, yaşlının ve psikolojik rahatsızlık içerisinde olan bireylerin aynı yerde kalmasının doğru olmadığını da söyleyen Sucuoğlu, sadece yaşlılara ait bakım evinin ayrı şekilde faaliyet göstermesi gerektiğine de değindi.

Yaşlı bakımı hizmetlerinin de yabancılar aracılığı ile değil, eğitimli kişilerce yapılmasının gerekliliğine de işaret eden Sucuoğlu, bunun için de geçmişte başlatılan ama birçok eksiklik ve yasal zemin kaybı nedeniyle hayata sokulamayan refakatçi projesinin de düzeltilmeye ve üzerinde çalışılmaya ihtiyacı olduğunu kaydetti.

“Genel Sağlık Sigortası Ekim’de uygulamaya geçecek”

Sigortalılara özelde bakınabilecek

Mini Genel Sağlık Sigortası’nın da hayata geçirilmeye hazırlanıldığını ifade eden Sucuoğlu, “Bu da bize kısmet olacak” dedi. Sucuoğlu, mini çalışmanın ekim ayı gibi uygulamaya geçilmesinin planlandığını söyledi.

Mamografi, simir testi, emar, tomografi, kolonoskopi, gastroskopi gibi işlemlerin artık özelde de yapılmasının önün açılmasının sağlanacağına vurgu yapan Sucuoğlu, “Tabipler Birliği’nin vermiş olduğu minimum ve maksimum fiyatları da göz önünde bulundurarak, minimum fiyat üzerinden özel hastanelerle anlaşmaya varıp, kabul edecekleri veya bizim önerimizi kabul edenlerle bu uygulamayı hayata geçireceğiz. Özel yapılan bu işlemlerin yüzde 50’si devlet tarafından karşılanacak” dedi.

Sucuoğlu, mini sağlık sigortasının belirlenen tetkiklerde başarılı olması halinde ikinci adım olarak sigortalıların özelde muayene olması ayağının da hayata sokulacağını dile getirdi.

İş kazaları ve ölümlerinde, denetim ve zorunluluklar… 

İnşaat sektörü mercek altında
İşçi ölümleri ile ilgili açıklamalarda da bulunan Sucuoğlu, can kayıplarının yoğun olduğu inşaat sektörünün ciddi anlamda mercek altına alındığını ifade etti.

Sucuoğlu, 15 gün önce Bakanlar Kurulu’ndan geçirilen bir karar ile İş Sağlığı ve Güvenliği alanlarında çalışacak olanlarda artık sertifikasyon aranacağını ve AB standartlarında tüzük hazırlanacağını söyledi. Bu tüzüğün inşaat sektörü ve diğerleri şeklinde iki bacağı olacağını da ifade eden Sucuoğlu, şu anda da Bakanlar Kurulu’nda olan ve bir düzeltme gereken kararla ilgili de, “Artık inşaatta kimin ne işi yapacağı, koordinatörün vasıfları, inşaatın dış sıvasında kullanılan iskeletler bina bitiminde değil, direkt her kat çıkılırken o da çıkılacak” dedi.

“ÖNLEMLER MALİYETLERİ ARTIRACAK,  İŞÇİ ÖLÜMLERİNİ MİNİMUMA İNDİRECEK”

Sucuoğlu, böylelikle işverenlerin artık alacakları izinlerde koordinatörlerini de tayin etmesinin zorunlu ve her aşamada bilgi verilmesinin şart koşulduğunu dile getirdi. Sucuoğlu, inşaatta çalışan usta ve işçiler için Özel Hayat Sigortası çıkarılmasının da sağlanacağını sözlerine ekleyerek, alınan önlemlerin belki maliyeti artıracağını, ancak işçi ölümlerini minimuma indireceğini vurguladı.